Lỗi sửa chữa phòng cách âm tiêu âm - Tại sao phòng vẫn bị ồn dù đã thi công cách âm?

Sửa chữa phòng cách âm tiêu âm là nhu cầu ngày càng phổ biến trong các không gian như phòng thu âm, studio, phòng họp trực tuyến hay rạp chiếu phim tại gia. Tuy nhiên, không ít trường hợp dù đã thi công cách âm nhưng phòng vẫn bị ồn, âm thanh lọt ra ngoài hoặc dội ngược gây khó chịu. Đây là vấn đề khiến nhiều người thắc mắc: Tại sao đã đầu tư cách âm mà hiệu quả vẫn không đạt như mong muốn? Nguyên nhân có thể bắt nguồn từ các lỗi kỹ thuật trong quá trình thiết kế, lựa chọn vật liệu hoặc thi công chưa đúng chuẩn. 

Bài viết này sẽ phân tích chi tiết những sai lầm phổ biến khi sửa chữa phòng cách âm tiêu âm, giúp bạn đưa ra hướng xử lý hiệu quả, tránh lãng phí chi phí và thời gian. 

HIỂU ĐÚNG VỀ CÁCH ÂM VÀ TIÊU ÂM KHÔNG PHẢI CỨ LÀM LÀ SẼ HIỆU QUẢ

Trong quá trình thi công cách âm cho phòng thu, phòng họp, quán karaoke hay nhà ở, rất nhiều người mắc sai lầm cơ bản khi không phân biệt rõ giữa cách âm và tiêu âm. Đây là nguyên nhân đầu tiên và phổ biến nhất khiến không gian sau thi công vẫn bị ồn, chất lượng âm thanh không như mong đợi dù đã đầu tư khá nhiều chi phí.

Cách âm là quá trình ngăn chặn âm thanh truyền qua các bề mặt như tường, trần, sàn, cửa ra vào. Mục tiêu của cách âm là giữ cho không gian kín tiếng với bên ngoài không để âm thanh lọt vào, cũng như ngăn âm thanh bên trong thoát ra ngoài. Ví dụ, khi bạn thi công phòng ngủ gần mặt đường, lớp cách âm sẽ giúp giảm tiếng xe cộ bên ngoài lọt vào, tạo sự yên tĩnh tuyệt đối.

Cách âm là quá trình ngăn chặn âm thanh truyền qua các bề mặt tường, sàn, cửa,…

Tiêu âm, ngược lại, là kỹ thuật hấp thụ âm thanh phản xạ bên trong phòng, từ đó giảm hiện tượng vang dội, ù tiếng hay méo tiếng. Các vật liệu tiêu âm như mút trứng, bông khoáng, tấm foam tiêu âm chuyên dụng sẽ giúp âm thanh trong phòng trở nên rõ ràng, dễ nghe, không bị lẫn tiếng. Điều này đặc biệt quan trọng với các phòng thu âm, rạp phim mini, hay phòng hội nghị cần chất lượng âm thanh cao.

Sai lầm phổ biến thường xảy ra khi sửa chữa phòng cách âm tiêu âm là chỉ xử lý một trong hai yếu tố trên:

- Nếu chỉ làm cách âm mà không tiêu âm, bạn sẽ có một căn phòng kín tiếng, nhưng khi nói chuyện, hát karaoke hay phát nhạc, âm thanh lại bị dội lại từ tường, trần, sàn khiến người trong phòng cảm thấy bị ù tai, khó chịu, hoặc âm thanh bị méo tiếng.

- Nếu chỉ tiêu âm mà không cách âm, tiếng vang trong phòng có thể được kiểm soát tốt, nhưng âm thanh từ bên ngoài vẫn lọt vào (tiếng xe, tiếng hàng xóm, tiếng công trình), gây nhiễu loạn không gian cần yên tĩnh.

Đây chính là lỗi thiết kế và sửa chữa phòng cách âm tiêu âm thường gặp ở nhiều công trình dân dụng và thương mại. Việc không đánh giá đúng mục đích sử dụng và đặc điểm âm thanh của không gian sẽ dẫn đến lựa chọn sai vật liệu, sai phương pháp thi công, hậu quả là “đã thi công cách âm mà vẫn ồn”.

NGUYÊN NHÂN PHỔ BIẾN KHIẾN PHÒNG VẪN BỊ ỒN DÙ ĐÃ THI CÔNG CÁCH ÂM 

Để quý chủ đầu tư hiểu rõ hơn về nguyên nhân khiến phòng vẫn bị ồn dù đã thi công cách âm, dưới đây là những lỗi phổ biến.

Thiết kế và thi công không đồng bộ, thiếu toàn diện

Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến việc sửa chữa phòng cách âm tiêu âm là do thiết kế và thi công ban đầu không đồng bộ. Nhiều chủ đầu tư chỉ chú trọng xử lý tường hoặc trần, mà bỏ qua những điểm yếu khác như sàn nhà, khe cửa, cửa sổ, ổ điện, hay hệ thống điều hòa. 

Trong âm học, âm thanh có thể xuyên qua bất kỳ khe hở nào, dù là nhỏ nhất. Chỉ cần 1% diện tích bề mặt không được xử lý đúng kỹ thuật, hiệu quả cách âm tổng thể có thể giảm tới 50–70%. Bỏ sót các chi tiết như khe hở cửa ra vào không có gioăng cao su, các điểm tiếp giáp giữa vật liệu không được xử lý kín khí, hay hộp kỹ thuật âm tường không được che chắn đúng chuẩn… đều là nguyên nhân chính khiến không gian vẫn bị ồn dù đã thi công.

Xem thêm: Cách âm cho quán cà phê

Thiết kế và thi công thiếu đồng bộ là nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng cách âm phòng

Dùng sai vật liệu hoặc vật liệu kém chất lượng

Không ít công trình phải tiến hành sửa chữa phòng cách âm tiêu âm vì sử dụng vật liệu không đúng chức năng hoặc có chất lượng thấp. Điều này thường xuất phát từ mong muốn tiết kiệm chi phí hoặc thiếu hiểu biết về kỹ thuật âm học. Ví dụ phổ biến là việc dùng xốp PE hay mút trứng để cách âm, trong khi đây chỉ là vật liệu tiêu âm, không có khả năng ngăn âm thanh truyền qua vách ngăn. 

Tương tự, dùng bông thủy tinh mỏng, không có lớp màng cách âm hoặc thiếu lớp vật liệu có khối lượng cao (mass-loaded) như cao su non dày, tấm panel nhiều lớp… sẽ không tạo được rào chắn âm thanh hiệu quả. Quá trình chọn sai vật liệu dẫn đến hậu quả là âm thanh vẫn lọt qua các lớp tường, vách, làm giảm chất lượng sử dụng thực tế. Khi đó, xử lý lỗi phòng cách âm không hiệu quả sẽ phức tạp và tốn kém hơn gấp nhiều lần so với đầu tư đúng từ đầu.

Bỏ qua âm truyền rung – âm truyền kết cấu

Một lỗi thường bị bỏ sót trong thi công là không xử lý âm truyền kết cấu, khiến nhiều công trình phải sửa chữa phòng cách âm tiêu âm sau thời gian ngắn sử dụng. Âm thanh không chỉ truyền qua không khí mà còn qua các vật liệu rắn như tường bê tông, khung thép, sàn gạch, đường ống kỹ thuật. 

Ví dụ điển hình: khi lắp điều hòa hoặc loa treo tường trực tiếp lên tường chung với phòng bên cạnh mà không có lớp vật liệu cách âm rung như cao su non, âm thanh rung sẽ lan truyền qua toàn bộ kết cấu tường, khiến không gian bên kia vẫn nghe thấy rõ tiếng. Đây là nguyên nhân khiến nhiều công trình cần phải nâng cấp phòng cách âm sau một thời gian vận hành thực tế. Trong thi công hiện đại, các lớp đệm chống rung, khung xương cách ly, hoặc chân tường nổi đều là giải pháp cần được tính đến để xử lý triệt để âm truyền kết cấu.

Bỏ qua âm truyền rung có thể xử lý không hiệu quả phòng cách âm

Thi công sai kỹ thuật, không đảm bảo độ kín khí

Thi công không đúng kỹ thuật là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc phải sửa chữa phòng cách âm tiêu âm ở nhiều công trình. Các lỗi thường gặp bao gồm: cửa không có gioăng cao su chống ồn, khe cửa hở; các ổ điện, hộp kỹ thuật hoặc đèn âm trần không được xử lý cách âm; hay vách thạch cao được lắp ghép sơ sài, không có lớp đệm hoặc khung chống rung phù hợp. 

Trong nhiều trường hợp, các mối nối giữa các vật liệu không được trám kín bằng băng keo cách âm chuyên dụng, dẫn đến hiện tượng âm thanh “rò rỉ” qua các kẽ hở như nước thấm qua vết nứt. Chỉ cần một khe hở nhỏ cũng khiến toàn bộ hệ thống cách âm trở nên vô hiệu.

GIẢI PHÁP SỬA CHỮA PHÒNG CÁCH ÂM TIÊU ÂM HIỆU QUẢ

Nếu công trình của bạn đang gặp phải những lỗi sửa chữa phòng cách âm tiêu âm trên, vậy đâu là phương án khắc phục phù hợp? Tham khảo ngay nội dung sau để có câu trả lời. 

Đánh giá tổng thể kết cấu trước khi sửa chữa

Bước đầu tiên trong quá trình sửa chữa phòng cách âm tiêu âm là tiến hành đánh giá lại toàn bộ không gian từ cấu trúc trần, tường, sàn đến hệ thống cửa, lỗ kỹ thuật và các điểm tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Quá trình xử lý lỗi phòng cách âm không hiệu quả không thể thực hiện đơn lẻ, mà cần nhìn tổng thể để xác định chính xác nguồn âm lọt vào hoặc thoát ra. Chủ đầu tư nên sử dụng các thiết bị đo âm (dB meter, máy phân tích phổ âm thanh) để định lượng mức độ cách âm thực tế. Từ đó, đơn vị chuyên môn sẽ đề xuất mức độ can thiệp cần thiết: cải tạo từng phần hay thay thế toàn bộ hệ thống tiêu âm cách âm hiện tại.

Chủ đầu tư nên đánh giá tổng thể kế cấu trước khi sửa chữa phòng cách âm tiêu âm

Thay thế vật liệu không đúng bằng vật liệu cách âm chuyên dụng 

Xem thêm: Nâng cấp hệ thống cách âm phòng cũ

Một trong những lỗi phổ biến dẫn đến việc cách âm thất bại là sử dụng vật liệu không đúng chức năng. Trong quá trình sửa chữa phòng cách âm tiêu âm, cần loại bỏ ngay những vật liệu tiêu âm (như mút trứng giá rẻ) được dùng sai mục đích để cách âm. Thay vào đó, sử dụng các lớp cách âm chuyên dụng như:

- Cao su non dày 1–2cm với mật độ cao.

- Tấm panel cách âm nhiều lớp kết hợp bông khoáng và lớp ván chịu lực.

- Bông khoáng rockwool chống cháy, cách nhiệt, cách âm tốt, được bao bọc kỹ trong khung xương và lớp vách kín.

Các vật liệu này không chỉ ngăn âm truyền qua không khí mà còn giúp giảm dao động kết cấu, tăng hiệu quả cách âm đáng kể.

Gia cố các vị trí yếu

Trong quá trình sửa chữa phòng cách âm tiêu âm, nhiều công trình gặp tình trạng âm thanh vẫn “rò rỉ” dù đã đầu tư xử lý vách tường và trần. Lý do nằm ở những chi tiết nhỏ nhưng có ảnh hưởng lớn – như khe cửa, ổ điện, khe trần, ống kỹ thuật xuyên tường... Đây chính là những điểm yếu âm học thường bị bỏ sót trong quá trình thi công, nhưng lại là “con đường” để âm thanh xâm nhập hoặc thoát ra dễ dàng nhất.

Để khắc phục hiệu quả, chủ đầu tư có thể áp dụng các biện pháp đơn giản như:

- Thay cửa gỗ rỗng bằng cửa lõi đặc hoặc cửa thép chống ồn, có cấu tạo nhiều lớp và được tích hợp hệ gioăng kín khí giúp hạn chế tối đa truyền âm qua bề mặt cửa.

- Bịt kín ổ điện bằng foam cách âm chuyên dụng, đồng thời sử dụng hộp kỹ thuật có lớp chống lọt âm phía sau để ngăn âm thanh truyền theo đường ống hoặc qua khe hộp.

- Dán gioăng cao su kín 4 cạnh cửa kết hợp lắp chắn gió chân cửa (door bottom seal) giúp ngăn âm thanh lọt qua các khe hở nhỏ dưới chân cửa – vị trí tưởng chừng vô hại nhưng thường là lối rò âm nghiêm trọng nhất.

- Bọc lại các ống luồn điều hòa, ống kỹ thuật xuyên tường bằng lớp cao su non hoặc foam chống rung chuyên dụng; nếu có thể, nên lắp thêm hộp kỹ thuật có lớp tiêu âm bên trong để tăng hiệu quả.

Đây là những hạng mục có chi phí thấp, dễ thi công nhưng lại mang đến hiệu quả vượt trội trong việc khắc phục lỗi cách âm không triệt để. 

Mẫu phòng ngủ thi công sửa chữa cách âm tiêu âm đạt tiêu chuẩn

Tăng cường xử lý âm thanh truyền qua kết cấu

Âm thanh truyền qua kết cấu (sàn, tường, trần) thường là nguyên nhân khiến việc cách âm thất bại, đặc biệt ở các công trình nhà phố, studio gắn tường liền kề hoặc nhà có nền đổ bê tông nguyên khối. Để xử lý lỗi này trong quá trình sửa chữa phòng cách âm tiêu âm, chủ đầu tư cần:

- Thi công vách treo khung xương rời, không gắn trực tiếp vào tường chính để tránh truyền dao động.

- Lót sàn bằng cao su chống rung trước khi lắp sàn gỗ hoặc trải thảm.

- Tạo trần thạch cao 2 lớp, cách ly bằng khung xương chống rung treo độc lập thay vì gắn trực tiếp lên trần bê tông.

Bố trí hệ thống tiêu âm hợp lý 

Sau khi xử lý cách âm triệt để, việc bố trí hệ thống tiêu âm đúng vị trí là bước tiếp theo trong quá trình sửa chữa phòng cách âm tiêu âm. Việc thiếu tiêu âm hoặc bố trí sai vị trí có thể khiến âm bị dội, gây vang và làm mất chất lượng âm thanh. Một số giải pháp tiêu biểu có thể kể đến như:

- Gắn foam tiêu âm (mút trứng, mút kim tự tháp) tại tường đối diện loa hoặc nơi dễ phản xạ âm.

- Lắp bass trap ở các góc phòng để hấp thụ tần số thấp.

- Dùng gỗ tiêu âm hoặc panel tiêu âm composite để giữ được độ “sống” của âm thanh mà vẫn kiểm soát được độ vang.

Alo Nhà Xinh – đơn vị thi công sửa chữa phòng cách âm tiêu âm chất lượng, giá cạnh tranh

Thi công sửa chữa phòng cách âm tiêu âm hiệu quả không chỉ góp phần nâng cao chất lượng công trình mà còn giúp chủ đầu tư tối ưu hóa chi phí một cách hợp lý. Để đạt được điều đó, việc lựa chọn đúng phương pháp xử lý và sử dụng vật liệu cách âm, tiêu âm đạt chuẩn là yếu tố then chốt. Nếu bạn chưa có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này hoặc đang băn khoăn giữa nhiều phương án sửa chữa khác nhau, đừng ngần ngại liên hệ với Alo Nhà Xinh để được tư vấn cụ thể, chi tiết và phù hợp nhất với nhu cầu thực tế.